Otpad
Stanje upravljanja otpadom u Čačku
Opština Čačak je usvojila LEAP dokument (Lokalni ekološki akcioni plan) 2005. god. LEAP Opštine Čačak je klasifikovao brojne probleme u životnoj sredini, definisao je ciljeve koje bi trebalo dostići u određenom periodu i predložio je mehanizme i aktivnosti koje bi trebalo koristiti da bi se dostigli planirani ciljevi.
Proces sagledavanja problema je pokazao, da je problem otpada jedan od najznačajnijih, u zaštiti životne sredine, na teritoriji opštine Čačak. Takođe, putem različitih anketa je potvrđeno i da građani imaju visoku svest o ovom problemu. Na pitanje: Koji je najznačajniji problem životne sredine u našoj opštini, najviše anketiranih (30.8%) je se izjasnilo za problem otpada; a na pitanje: Da ste u prilici da donosite odluke, sa kojim problemima životne sredine bi se prvo pozabavili, 50.3% anketiranih je se odlučilo za otpad.
Količine i morfološki sastav otpada na teritoriji Grada Čačka
Na gradskoj i prigradskoj teritoriji Grada Čačka trenutno se dnevno generiše oko 70 tona komunalnog čvrstog otpada. Procena je da se na seoskom delu teritorije generiše oko 10 tona otpada dnevno, što je ukupno oko 80 tona. Na godišnjem nivou je to oko 29.000 tona.
Prema dvogodišnjim istraživanjima obavljenim u 40 karakterističnih porodica, maksimalno 20% su reciklabilne materije, oko 60% su materijali pogodni za mikrobiološke tretmane, a 20% su materijali koji se prema trenutnim saznanjima ne mogu uspešno reciklirati niti mikrobiološki obraditi. Znači postoji teoretska mogućnost da se količina otpada za deponovanje može redukovati na 20% od količine koje se trenutno deponuje. Teoretski gledano količina sekundarnih sirovina na teritoriji Grada Čačka je oko 5.800 tona na godišnjem nivou što ukazuje na jasnu potrebu za reciklažom.
Strateški principi Grada Čačka u oblasti upravljanja komunalnim čvrstim otpadom
Teritorijalni princip: Uspostavljen sistem prikupljanja i odvoženja otpada na celokupnoj teritoriji Grada Čačka.
Princip smanjenja količine otpada: Podrazumeva reciklažu, kompostiranje i sanitarno deponovanje ostatka.
Regionalni princip: Podrazumeva deponovanje ostatka otpada na regionalnoj sanitarnoj deponiji koja obuhvata minimalno 300.000 građana.
Učesnički princip: Podrazumeva takvu organizaciju ukupnog posla u kome učestvuju: privreda kao generator i prerađivač otpada, građani kao emiter otpada i učesnik u selekciji i kompostiranju i lokalna vlast u skladu sa odgovarajućim ovlašćenjima, zakonskim obavezama, opredeljenom razvojnom politikom i raspoloživim resursima.
Razvojni princip: koncept je takav da ga je moguće lako modifikovati, unapređivati i usklađivati sa domaćim i međunarodnim propisima, kao i sa novim tehnološkim rešenjima.
Resursi
Tehnički:
• Dva kontrolisana smetlišta sa skupštinskom odlukom o zatvaranju nakon puštanja u eksploataciju regionalne sanitarne deponije Duboko Užice.
• Centar za selekciju otpada u razvoju
• Gradska pilot kompostana
• Kućni komposteri
• Vozni park za prikupljanje i odvoz otpada na lokalna smetlišta
• Dovoljan broj kontejnera za prihvat mešanog otpada za celokupnu teritoriju Opštine Čačak
• Četiri hiljade kompleta posuda od 160 l. (8000) kanti, za prihvat selektovanog otpada u individualnim domaćinstvima.
Institucionalni:
• Dva JKP koja se bave prikupljanjem i deponovanjem otpada, od kojih se jedno bavi i selekcijom
• Jedno JKP koje se bavi kompostiranjem otpada
• Služba za zaštitu životne sredine
• Služba za razvoj
• Predškolska ustanova sa svojih 16 obdaništa
• Dve osnovne i četiri srednje škole
• Eko – kamp
• Tri nevladine organizacije
• Najmanje 40 volontera
Opis trenutne situacije u razvoju sistema upravljanja komunalnim čvrstim otpadom
Prikupljanje otpada: Grad Čačak je preko svojih JKP organizovala prikupljanje čvrstog komunalnog otpada sa gradskog i prigradskog područja i sa 80% seoskog područja.
Selekcija komunalnog čvrstog otpada: U Gradu Čačku primarna selekcija ambalažnog otpada je u fazi razvoja i selekcijom je trenutno obuhvaćeno 20% gradske teritorije u individualnim domaćinstvima. Komunalni otpad privrednih subjekata za sada se odvozi kao mešani bez prethodne selekcije. Koncepcija selekcije otpada u Čačku se zasniva na primarnoj selekciji na mestu nastanka, u domaćinstvima i privrednim organizacijama i završnoj selekciji u Centru za završnu selekciju otpada.
• Primarno, otpad se selektuje na reciklabilnu i nereciklabilnu komponentu (princip dve posude – plava za prihvat reciklabilnog otpada i zelena za prihvat nereciklabilnog otpada). Za ovu operaciju su odgovorni građani.
• Završno, otpad iz plave kante se prikuplja dovozi u Centar za završnu selekciju. Selektuje se po prirodi materijala i tehnologiji reciklaže (plastika, staklo, papir i karton, metal, stiropor, guma, višeslojna ambalaža – tetrapak i nereciklabilne komponente koje se odvajaju i deponuju. Ovako selektovane sekundarne sirovine se baliraju i komercijalizuju. Odgovornost nad ovom operacijom ima JKP Komunalac Čačak i Gradonačelnik Grada preko stručnog tima koji je rešenjem Gradonačelnika formiran sa zadatkom za koordinaciju nad svim aktivnostima vezanim za upravljanje otpadom.
Kompostiranje nereciklabilne komponente: U Čačku u ovom momentu je izgrađena kompostana kapaciteta 500 tona komposta godišnje i u toku je pilot projekat kompostiranja – prvi u Srbiji.
Deponovanje: Nereciklabilna komponenta otpada i neiskompostiran ostatak se deponuju. Grad Čačak je sa Gradom Užicem lider partner na realizaciji izgradnje jedne od prvih regionalnih sanitarnih deponija u Srbiji, koja pokriva devet opština i gradova Moravičkog i Zlatiborskog okruga. Ovaj projekat vredi 12.600.000 eura i odnosi se na 385.000 stanovnika, a Grad Čačak učestvuje u njemu sa 27%. Investicija je u toku, obezbeđena su kompletna finansijska sredstva i planira se da deponija bude operativna do kraja 2008. god. Do tada, komunalni čvrsti otpad sa teritorije Opštine Čačak se deponuje na dva kontrolisana smetlišta i na preko 50 divljih deponija.
Edukacija: Grad Čačak vrši permanentno obrazovanje građana u oblasti upravljanja otpadom sa posebnim aspektom na ulogu i značaj učešća svih građana.
• Edukacija dece predškolskog uzrasta kroz prikupljanje PET ambalaže u predškolskim ustanovama i sertifikovanje vaspitačica za EKO edukaciju.
• Edukacija dece završnih razreda osnovne škole i srednjoškolaca kroz seminare, okrugle stolove i radionice u okviru osnovanog EKO kampa.
• Uključivanje učenika u proces edukacije odraslih.
• Instrukcije građanima putem letaka i preko sredstava javnog informisanja.
• Održavanje međunarodne umetničke kolonije jedan put godišnje na temu ''Kreiranje od sekundarnih sirovina''. Kolonija se održava u Čačku u prostoru Centra za završnu selekciju.
Radni sastanak u Agenciji za imovinu Opštine Aranđelovac
16. septembar 2016. god.
Na poziv direktora Rada Lukića, delegacija Grada Čačka i Gradske stambene agencije, predvođena pomoćnikom gradonačelnika Grada Čačka, resorno zaduženom za lokalni ekonomski razvoj i zaštitu životne sredine, gospođom Mirjanom Đoković, boravila je u petak 16. septembra 2016. godine u Aranđelovcu, gde je u prostorijama Agencije za imovinu Opštine Aranđelovac održan radni sastanak sa domaćinima.
Gradsku stambenu agenciju Čačak i Agenciju za imovinu Opštine Aranđelovac vezuje dugogodišnje partnerstvo, obzirom da su ove dve javne ustanove tokom 2013.godine potpisale Protokol o saradnji, kojim je predviđena uzajamna saradnja u oblastima rada agencija, koja je rezultirala učešćem na većem broju projekata, zajedničkim nastupom prema Republičkoj agenciji za stanovanje iz Beograda i slično.
Ovoga puta je tema radnog sastanka bila vezana za razmenu iskustava iz prethodnog perioda, ali i za predstojeću realizaciju projekata iz oblasti stanogradnje, koji su od velikog značaja za rad obe agencije.
Direktor Agencije za imovinu Opštine Aranđelovac, gospodin Rade Lukić, je u izjavi za lokalne medije izrazio svoje lično zadovoljstvo uspešnim nastavkom dosadašnje plodne saradnje između dve agencije i iskoristio priliku da gostima iz Čačka, odlaskom na teren, pokaže nedavno useljenu zgradu za socijalno stanovanje, gde je krov nad glavom pronašlo dvadesetak aranđelovačkih porodica, koje se nalaze u stanju stambene potrebe.
Direktor Gradske stambene agencije Čačak, Milan Draškić, se zahvalio domaćinima na srdačnoj dobrodošlici, čestitao na uspešno privedenoj implementaciji projekta izgradnje stambene zgrade za socijalno stanovanje i ponudio svaku vrstu stručne pomoći vezane za realizaciju nekih narednih projekata, koji se tiču stambenog zbrinjavanja socijalno ugroženog stanovništva ove Opštine. Draškić je, takođe, svoje domaćine informisao i o najaktuelnijim zbivanjima u Gradskoj stambenoj agenciji Čačak, pre svega o apliciranju po raspisanom konkursu za projekat izgradnje 22 stana u Košutnjaku, opredeljena za trajno zbrinjavanje dela romske populacije u našem gradu, koji su do sada imali privremene stambene objekte na Sajmištu, odnosno u Trnavskoj ulici u Čačku. Pomoćnik gradonačelnika Grada Čačka, gospođa Mirjana Đoković, je akcenat u svom izlaganju stavila na dalji proces razvoja socijalnog stanovanja u gradu na Moravi, ali i na projekte iz oblasti energetske efikasnosti u zgradarstvu, gde se kao jedan od nosilaca aktivnosti pojavljuje i igra značajnu ulogu upravo Gradska stambena agencija. Đokovićeva je, osim toga, govorila i o saradnji Grada Čačka sa Ministarstvom rudarstva i energetike u Vladi Republike Srbije, koju će u narednom periodu nastojati da znatno unapredi i podigne na kvalitativno viši nivo, kako bi država finansirala što veći broj aktivnosti u gradu Čačku, koje su od izuzetnog značaja za dalji ubrzani razvoj. Takođe, pomoćnik gradonačelnika Grada Čačka je i ovom prilikom istakla svoju punu podršku namerama Gradske stambene agencije da se u narednom periodu nastavi sa izgradnjom stanova za socijalno stanovanje, a sve u svetlu predstojećeg usvajanja Zakona o stanovanju i održavanju stambenih zgrada, čiji je predlagač resorno Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture.
UPRAVLJANJE SPOREDNIM ŽIVOTINJSKIM PROIZVODIMA U GRADU ČAČKU
Neškodljivo uklanjanje sporednih životinjskih proizvoda, ili animalnog otpada, jedan je od najvećih izazova Srbije u oblasti zdravstvene zaštite životinja i ljudi i zaštite životne sredine.
Ukupno u Srbiji godišnje nastaje oko 250.000 tona sporednih životinjskih proizvoda - uginulih životinja i otpadaka od klanja. Od toga se samo oko 20% propisno preradi, a ostalo završava po livadama, kanalima, smetlištima, a zabeleženi su slučajevi da se deo čak vrati u ishranu ljudi.
Sa ovim velikim problemom suočavaju se republičke i lokalne vlasti, stočari, klaničari, prerađivači, mesari, veterinari i građani, svuda u Srbiji.
U cilju njegovog rešavanja, grad Čačak i Ekološki centar „Stanište“ iz Vršca, u partnerstvu sa opštinama Sjenica i Dimitrovgrad i gradom Subotica, realizuje projekat „Sistem za sakupljanje sporednih životinjskih proizvoda u 4 regiona u Srbiji“.
Jedan od najvažnijih rezultata biće izrada dokumentacije (studija izvodljivosti, plan upravljanja, građevinski i drugi projekti), sa kojom će se konkurisati u programima EU za izgradnju 4 lokalna sistema sakupljanja sporednih proizvoda.
Zašto je važno pravilno postupati sa sporednim životinjskim proizvodima? Kako se to pravilno čini? Šta su opasnosti ukoliko to ne činimo?
Pogledajte u ovoj kratkoj animaciji.
REGISTAR IZDATIH DOZVOLA